στη Δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα

Άρθρο του Στέφανου Μάνου *

Έχει καθιερωθεί να λέγεται ότι: «στη Δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα».

Πράγματι η εκλογική διαδικασία επιτρέπει στο εκλογικό σώμα να εκφράζει τη θέληση του. Κατά τούτο συνεπώς δεν υπάρχει αδιέξοδο. Έλα όμως που οι ψηφοφόροι τόσο της Ν.Δ. όσο και του ΠΑΣΟΚ είναι βαθιά δυσαρεστημένοι όχι μόνο με το κόμμα που ψήφισαν, αλλά και με το αντίπαλο κόμμα εξουσίας. Μπορεί να μην υπάρχουν αδιέξοδα στη δημοκρατία, αλλά πάρα πολλοί ψηφοφόροι που παραδοσιακά ψήφιζαν Ν.Δ. ή ΠΑΣΟΚ αντιμετωπίζουν ένα προσωπικό αδιέξοδο: Δεν ξέρουν τι να ψηφίσουν.

Η δημοκρατία δεν είναι σε αδιέξοδο. Το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ. όμως βρίσκονται σε αδιέξοδο επειδή οι πολιτικές που ακολούθησαν διαδοχικά από το 2000 (δεύτερη τετραετία Σημίτη) μέχρι σήμερα δεν οδήγησαν και δεν φαίνεται να οδηγούν πουθενά.

Είναι σε αδιέξοδο διότι ούτε στο ένα, αλλά ούτε στο άλλο κόμμα, διαφαίνονται διάδοχα πρόσωπα ικανά να προβάλλουν μια νέα πρόταση διακυβέρνησης αρκετά διαφορετική από αυτή που δοκιμάστηκε και απέτυχε.

Χάθηκαν για την Ελλάδα 8 πολύτιμα χρόνια εξαιρετικά ευνοϊκής διεθνούς συγκυρίας. Και τώρα που η διεθνής συγκυρία γίνεται πιο δύσκολη και πολύπλοκη, ποιός θα κάνει ό,τι πρέπει να γίνει; Ποιός θα χαράξει νέα πορεία και θα έχει την ικανότητα και κυρίως το κουράγιο να την τηρήσει; Το 80% του ελληνικού λαού θεωρεί ότι η Ελλάδα είναι σε λάθος δρόμο. Ποιός θα δείξει το σωστό δρόμο;

Η Ελλάδα το 2009 θα βρίσκεται σε πολύπλευρη κρίση. Κρίση θεσμών και αξιών. Κρίση οικονομική. Κρίση ηθική. Κρίση εμπιστοσύνης. Κρίση παιδείας. Το 2008 είναι μόνο η αρχή, το 2009 φοβάμαι ότι θα είναι σημαντικά δυσκολότερο.

Για να επιστρέψουμε στο σωστό δρόμο, προτείνω ένα όραμα για την Ελλάδα στηριγμένο στην ανάλυση των συγκριτικών της πλεονεκτημάτων:

Ιστορία, πολιτισμός, περιβάλλον, ναυτιλία.

Ιστορία, ήλιος και θάλασσα.

Ζητώ να αναδιατάξουμε το κράτος ώστε να υπηρετεί αυτό το όραμα. Να πούμε ότι αυτά προηγούνται και τα υπόλοιπα έπονται. Να οργανώσουμε αντίστοιχα το κράτος. Ο κρατικός προϋπολογισμός να αναμορφωθεί ώστε να υπηρετεί κατά προτεραιότητα τους νέους στόχους.

Με παραδείγματα θα προσπαθήσω να εξηγήσω τι εννοώ με την αναδιάταξη του κράτους.

Τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η Ν.Δ. ακολούθησαν μια πολιτική προσέλκυσης βιομηχανικών επενδύσεων στηριγμένη σε παχυλές επιδοτήσεις. Τα λεφτά ξοδεύτηκαν, βιομηχανίες όμως άξιες λόγου δεν ιδρύθηκαν. Διότι στην πραγματικότητα η βιομηχανία δεν φαίνεται να έχει τις προϋποθέσεις να ευδοκιμήσει στην Ελλάδα. Η μεταποίηση δεν περιλαμβάνεται στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας. Αφήστε που δεν χωνεύουμε τους βιομήχανους και δεν θέλουμε βιομηχανίες κοντά στις πόλεις όπου ζούμε.

Πολλές φορές αναρωτήθηκα τι θα γινόταν αν το κράτος, αντί να επιδοτεί θνησιγενείς βιομηχανίες, ανακοίνωνε π.χ. ότι θα επιδοτήσει πλουσιοπάροχα την εγκατάσταση στην Ελλάδα παραρτημάτων των σπουδαίων πανεπιστημιακών αρχαιολογικών σχολών του κόσμου. Δεν θα είχαμε περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας; Δεν θα είχαμε τη δυνατότητα να καταστούμε παγκόσμιο αρχαιολογικό κέντρο; Πού στην υφήλιο θα ήταν καλύτερα να σπουδάσει κάποιος αρχαιολογία;

Χάρη στην ιστορία μας, επιφυλάσσουν στην Ελλάδα ιδιαίτερες τιμές στους Ολυμπιακούς αγώνες.

Την ιστορία μας τιμούν τρέχοντας τον Μαραθώνιο. Σε ποια άλλη χώρα επιφυλάσσονται τέτοιες τιμές;

Γιατί δεν θα μπορούσε να είναι η Ελλάδα παγκόσμιο φιλοσοφικό κέντρο;

Δεν θα έπρεπε η Ελλάδα να είναι ο θεματοφύλακας της ελληνικής γλώσσας;

Όλα αυτά απορρέουν από την επιλογή να δοθεί προτεραιότητα στην ιστορία και τον πολιτισμό, όχι για ρομαντικούς λόγους, αλλά για πρακτικούς. Διότι η μελλοντική ευημερία της Ελλάδας εξαρτάται από τη σωστή αξιοποίηση των συγκριτικών της πλεονεκτημάτων. Να επιλέξουμε να αναπτύξουμε τους τομείς όπου ευκολότερα από άλλους μπορούμε να είμαστε στην κορυφή. Εκεί που μπορεί, η Ελλάδα να επιδιώκει την αριστεία.

Αλλά και το ελληνικό περιβάλλον (φυσικό και δομημένο) είναι πηγή έμπνευσης και πλούτου. Σε αυτό στηρίζεται ο τουρισμός και η ευημερία εκατομμυρίων Ελλήνων. Ο συνδυασμός της ιστορίας και του περιβάλλοντος είναι ακόμη terra incognita που κρύβει αμύθητους θησαυρούς. Θησαυροί που αν αναδειχτούν μπορούν να στηρίξουν την μελλοντική ευημερία της Ελλάδας.

Στην ναυτιλία αριστεύουμε ήδη. Σημασία έχει να μην παρασυρθούμε από τον φθόνο που συχνά καθορίζει τη συμπεριφορά μας και δημιουργήσουμε εμπόδια σε μια δραστηριότητα όπου ξεχωρίζουμε.

Δεν πιστεύω ότι στη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ υπάρχουν πια δυνάμεις ικανές να χαράξουν μια πραγματικά νέα πορεία. Και στα δύο κόμματα έχουν αναπτυχθεί πανίσχυρες κομματικές δυνάμεις που έχουν εισχωρήσει στην καρδιά της πολιτείας. Στα πανεπιστήμια, στον συνδικαλισμό, στα νοσοκομεία, στις ΔΕΚΟ, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, τα κόμματα και ο κομματισμός είναι κυρίαρχα. Η πολιτεία, για τις δυνάμεις αυτές, υπάρχει για να εξυπηρετεί τα συμφέροντα τους. Ούτε η Ν.Δ., ούτε το ΠΑΣΟΚ έχουν τη δύναμη ή και τη θέληση να ξεπεράσουν το εμπόδιο των κομματικών μισθοφορικών στρατών που εξέθρεψαν. Οι μισθοφόροι ορίζουν τις πολιτικές των δύο κομμάτων. Οι μισθοφόροι θα επιλέξουν τις επόμενες ηγεσίες των κομμάτων με στόχο την προάσπιση των δικών τους συμφερόντων, όπως ιστορικά έγινε στις κοινωνίες που περιέπεσαν σε παρακμή.

-Τι είναι λοιπόν ζητούμενο από τη Δημοκρατία που δεν είναι σε αδιέξοδο; Να αποφασίσει ο λαός να απαλλαγεί από τους κομματικούς στρατούς ψηφίζοντας ένα κόμμα νέου τύπου.

Ένα άλλο κόμμα που δεν θα έχει κομματικό στρατό, αλλά θα αποτελείται από ανθρώπους έντιμους, ικανούς και αποφασισμένους να κυβερνήσουν, χωρίς κομματικές ή άλλες εξαρτήσεις, με κοινή λογική. Ανθρώπους που θέλουν να υπηρετήσουν για να λύσουν προβλήματα (της Ελλάδας, όχι τα δικά τους). Ανθρώπους που αυτό-ορίζονται όχι από αυτά που λένε, ή από τα αξιώματα που κατέχουν, αλλά από το έργο τους.

Ένα άλλο κόμμα, μετριοπαθούς και ευρωπαϊκής νοοτροπίας, στο οποίο θα αισθάνονται άνετα οι μέχρι τώρα άδολοι ψηφοφόροι της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ αλλά και της ανανεωτικής αριστεράς.

Κάπως έτσι οραματίζομαι τη δημιουργία της πολυσυζητημένης «τρίτης λύσης». Ένα άλλο κόμμα που θα αφαιρέσει το κράτος από τα χέρια των κομματικών μισθοφορικών στρατών και θα το θέσει στην υπηρεσία του ελληνικού λαού.

Σημ. Στάθη: το γαμώτο είναι ότι αυτά τα έγραφε στην Καθημερινή τον Σεπτέμβριο...